رصد پدیده فرازناشویی (خیانت زناشویی) در بستر شبکه های نمایشی خانگی (VOD)

شبکه سینمای خانگی و تاثیرات آن بر روابط فرازناشویی

زندگی اجتماعی انسان بر اساس ارتباط شکل می گیرد. بر این اساس، ارتباط نه تنها یکی از عناصر مهم و اساسی زندگی گروهی انسان است، بلکه آن را باید سنگ بنای جامعه و هسته اصلی تشکیل ساختمان اجتماعی است؛ چرا که بدون ارتباط، هرگز فرهنگ پدیدار نمی گشت.[۱]

تعریف رسانه

 این واژه در زبان فارسی به گونه ای نسبتاً جدید شمرده می شود که گاه در معنای مفرد و گاه در معنای جمع به کار برده می شود، بدین معنا که گاه معادلی برای واژه‌یMedium   (رسانه) و گاه معادل Media   (رسانه‌ها) است.


 رسانه در لغت به معنای روش یا ابزار مادی یا فنی تغییر شکل پیام به علامت ها (سیگنال ها) است که مناسب انتقال از یک مجرا (کانال) ارتباطی معین می باشد. اما در اصطلاح، ابزاری است که به وسیله آنها ارتباط برقرار می شود.[۲]در «فرهنگ بزرگ سخن» در تعریف رسانه آمده است: «وسیله ای که اخبار و اطلاعات را به مردم می رساند؛ مانند رادیو، تلویزیون، مجله و شبکه های کامپیوتری.»[۳]

 
با این بیان هر آنچه که توان رساندن پیام را از یک فرد یا گروه به دیگر افراد را داشته باشد، می تواند عنوان رسانه را به خود بدهد.

تعریف رسانه های جمعی

ارتباط جمعی، رسالتی است که رسانه های جمعی (گروهی) به عهده دارند. برای فهم بهتر رسانه های جمعی لازم است که ارتباط جمعی به درستی تبیین شود. ارتباط جمعی عبارت است از: «ارتباط جمعی،[۴] نوعی ارتباط است که در آن افراد زیادی ناآشنا، غیرمشخص و نامتجانس، که به آسانی قابل شمارش نیستند، مشارکت دارند. سخنرانی در مجامع عمومی و یا ارسال پیام از طریق برنامه های رادیویی، تلویزیونی و نشریات از این جمله است.»[۵]

با تعریفی که بیان شد حال می توان رسانه های جمعی[۶] را تعریف کرد. به گونه ای می توان قدیمی‌ترین الگوی رسانه، الگوی رسانه های جمعی محسوب می‌شود که صاحب رسانه پیام را می‌فرستاد و همه‌ی مخاطبان صرفاً در نقش دریافت کننده بودند، به عبارت دیگر رسانه های جمعی مجموعه‌ای از وسایل ارتباطی است که عموماً ارتباطی یک سویه را دنبال می‌کنند.»[۷] رسانه‌های دیداری و شنیداری همچون تلویزیون، رادیو و… از جمله مهمترین رسانه‌های جمعی (گروهی) می باشند.

فرآیند ارسال و دریافت در رسانه های جمعی در دو ویژگی مهم وجود دارد:

ویژگی اول) تعداد مخاطبان در رسانه های جمعی زیاد است. به گونه ای که برخی بر این باور هستند که همین تعداد زیاد مخاطب، باعث هویت بخشیدن به رسانه های جمعی می شود.

ویژگی دوم) فرستنده و گیرنده ارتباط دو طرفه ندارند و اگر هم این ارتباط از سوی گیرنده پدیدآورده شود، بسیار ضعیف است. در واقع فرستنده به مانند شخصی است که پشت به مخاطب کرده و با او حرف می زند.

 در مقابل رسانه های جمعی (گروهی) اصطلاح دیگری نیز وجود دارد که از آن به شبکه های اجتماعی[۸] تعبیر می شود. به رسانه‌های اینترنتی و تعاملی و تحت موبایل مانند فیس بوک و تلگرام و غیره، شبکه‌های اجتماعی می‌گویند.[۹]

شبکه های سینمای خانگی

برخی این اصطلاح را با شبکه های خانگی یکی می دانند. رسانۀ خانگی یا شبکۀ نمایش خانگی یا ویدئو رسانه به ناشر فیلم ویدئویی یا سریال گفته می‌شود. یک رسانۀ خانگی ممکن است دوبلاژ و توزیع یک فیلم را انجام دهد یا ممکن است خود دست به تولید بزند و محصول را توزیع کند.

در کنار این اصطلاحات، اصطلاح دیگری با عنوان برنامه های ویدئویی درخواستی ضبط شده (VOD) نیز وجود دارد. VOD مخفف Video On Demand (برنامه ویدئویی درخواستی ضبط شده) یکی از مجموعه خدمات قابل ارایه از طریق IPTV[۱۰] است.

در VOD این امکان وجود دارد که فیلم‌های سینمایی، سریال‌های تلویزیونی، مستندهای جذاب، برنامه های آموزشی و… در اختیار کاربران قرار بگیرد. معمولا در صفحه‌ای که برای نمایش لیست این ویدئوها به کاربر تعبیه می‌شود، تمهیداتی مثل جستجو بر اساس نام فیلم، بازیگران، کارگردان و همچنین اطلاعاتی در مورد قیمت، مدت زمان اجاره و قوانین مربوط به محتوا قرار می‌گیرد.

  رسانه های خانگی فعال در ایران

برخی از رسانه های خانگی فعال در ایران عبارت است از:

  1. مؤسسه قرن ۲۱
  2. هنرنمای پارسیان
  3. تصویر دنیای هنر
  4. افق رسانه پاسارگاد
  5. مؤسسه رسانه‌های تصویری
  6. تصویرگستر پاسارگاد
  7. پارس ویدئو
  8. مؤسسه هنرهای تصویری سوره
  9. گلرنگ رسانه
  10. سروش سیما
  11. هنر اول
  12. فانوس خیال
  13. جوانه پویا
  14. پرده نقره‌ای
  15. مؤسسه سرو رسانه پارسیان
  16. هنر هشتم
  17. سینما هفت
  18. آوانمای سپهر (موسیقی و کنسرت خارجی)

مجموعه سریال های ساخته شده در رسانه های ایرانی

نام فیلمکارگردانسال تولیدگونه (ژانر) فیلم
آسپرینفرهاد نجفی  ۱۳۹۴-۹۵درام  معمایی  جنایی
آشوب
کاظم راست‌گفتار
 
۱۳۹۱درام  معمایی  جنایی
آقازادهبهرنگ توفیقی۱۳۹۸-۹۹
اجتماعی
سیاسی  درام  
ابلهکمال تبریزی۱۳۹۳
کلاسیک  
احضار
رامین عباسی‌زاده
 
۱۳۹۷ترسناک
بالش هامسلم آقاجانزاده۱۳۹۶طنز کودکانه
خواب زدهسیروس مقدم۱۳۹۸ترسناک
دادزنسیامک خواجه وند۱۳۹۹کمدی  اجتماعی
دلمنوچهر هادی۱۳۹۸عاشقانه  ملودرام اجتماعی
دندون طلاداود میرباقری۱۳۹۴درام  خانوادگی
رقص روی شیشهمهدی گلستانه۱۳۹۷اجتماعی  عاشقانه
ریکاوریبهادر اسدی۱۳۹۸خانوادگی  اجتماعی
ساخت ایرانمحمدحسین لطیفی۱۳۹۱طنز  اجتماعی
سال های دور از خانهمجید صالحی۱۳۹۷طنز  اجتماعی
قورباغههومن سیدی۱۳۹۹درام
سیگنال موجود استمهدی مظلومی۱۳۹۶طنز  اجتماعی
شاهگوشداود میرباقری۱۳۹۲طنز  اجتماعی
شوخی کردممهران مدیری۱۳۹۲طنز  اجتماعی
شهرزادحسن فتحی  ۱۳۹۴درام
رمانتیک
تاریخی
عاشقانهمهدی گلستانه۱۳۹۴-۹۴درام
رمانتیک
عاشقانه
عشق تعطیل نیستبیژن بیرنگ۱۳۹۳طنز  اجتماعی
عطسهمهران مدیری۱۳۹۴طنز  اجتماعی
قلب یخیمحمدحسین لطیفی۱۳۸۹درام  معمایی  جنایی
قهوه تلخمهران مدیری۱۳۸۹طنز  تاریخی
کرگدنکیارش اسدزاده۱۳۹۸اکشن  اجتماعی
کوچه مرواریدسعید سالارزهی۱۳۹۳کودکانه
گلشیفتهبهروز شعیبی۱۳۹۶کمدی  اجتماعی
گنج مظفرمهران مدیری۱۳۹۲طنز تاریخی
مانکنحسین سهیلی زاده۱۳۹۷-۹۸درام  اجتماعی
ملکه گدایانحسین سهیلی زاده۱۳۹۹درام  اجتماعی
ممنوعهامیر پورکیان۱۳۹۷درام  اجتماعی
موچین
حسین تبریزی
 
۱۳۹۹کمدی اجتماعی خانوادگی
نهنگ آبیفریدون جیرانی۱۳۹۷اجتماعی
معمایی
عاشقانه
هیجانی
ویلای منمهران مدیری۱۳۹۱طنز اجتماعی
هم گناهمصطفی کیایی۱۳۹۸خانوادگی
اجتماعی
هیولامهران مدیری۱۳۹۷طنز سیاسی
هشتگ خاله سوسکهمحمد مسلمی۱۳۹۷ظنز کودکانه

نقش رسانه ها در تسهیل گری روابط فرازناشویی

به طور خاص، این روزها نقش سریال‌های شبکه نمایش خانگی در سبد مصرف کالاهای فرهنگی خانواده پررنگ تر از قبل شده است. دسترسی آسان به وی او دی ها و پلتفرم های جدید و حذف لوح های فشرده نیز از جمله دلایل دیگر استقبال از این سریال ها شده است. به ویژه که ستاره‌های سینما هم پایشان به شبکه نمایش خانگی باز شد و بسیاری از کارگردان هایی که در این حوزه فعالیت می کنند، با استفاده و بهره گیری از این چهره ها راه فروش آثار خود را هموار کردند.

در بررسی های صورت گرفته می توان سه دسته آسیب را از سوی این رسانه ها رصد کرد. این آسیب ها عبارتند از:

  1. قصه های پرتکرار سریال های ناتمام؛ همچون: قهوه تلخ، ابله، سریال رقص روی شیشه.
  2. داستان های کپی شده از سریال های ترکیه؛ همچون: دل.
  3. به تصویر کشاندن زندگی های لاکچری؛ همچون: دل، ممنوعه.
  4. ترویج بی بند و باری و عشق های مثلثی؛ که در ادامه به توضیح نمونه هایی از آن می پردازیم.

 بررسی چهار نمونه

۱. سریال ممنوعه

یکی از سریال هایی که به سبک زندگی اغراق‌آمیز و کاملاً هنجارشکنانه، از متن جامعه و خانواده ایرانی را به‌تصویر کشید، سریال ممنوعه بود که موج گسترده رسانه‌ای برای توقف سریال به‌راه افتاد. استفاده علنی کوکائین مقابل دوربین و معرفی روابط یک گروه مختلط از دختران و پسران که با روشی شبیه «کارتی پارتی»، پارتنر جنسی خود را انتخاب می‌کنند، از نشانه‌های نمایشی ممنوعی بود که در این سریال استفاده شد.

عشق برکه مجرد به سامی همسر ترانه

۲.سریال شهرزاد

ارتباط شهرزاد میان قباد و فرهاد

۳.سریال رقص روی شیشه

در این سریال، روایتی از یک مثل عشقی عجیب را برای مخاطبانش بیان می شود. ماجرای تلاش همه‌جانبه «ادریس» برای رسیدن به «رعنا» همسر «یغما» را نمایش می‌داد.

۴.سریال مانکن

سریال «مانکن» به کارگردانی حسین سهیلی زاده قصه عاشقانه کاوه و همتا است که هر دو از طبقه محروم جامعه هستند و مشکلات مالی و اقتصادی مانع زندگی عاشقانه آنها می شود و ناگهان فردی به نام کتی برای تکمیل ضلع سوم این عشق پیدا می شود. این سریال با ادغام عشق، خیانت و مافیا تلاش دارد مخاطب خود را با استفاده از این هیجانات جنسی و … جذب نماید.

۵.سریال دل

در این سریال از یک سو مثلث عشقی میان رستا، آرش و رابی و از سوی دیگر مثلث عشقی آوا، رستا، آرش. ونیز مثلث عشقی آرش، نکیسا و رستا و نیز  مثلث عشقی میان پدر آرش، مرسده و فاراب هم بخش دیگری از این قصه است!


[۱] . محمدحسن امیرتیموری، رسانه های آموزشی، شیراز: نشر ساسان، ۱۳۷۷، ص ۱۰.

[۲] . حمیده احسانی، نقش و تاثیر رسانه ها در تربیت اجتماعی و دینی کودکان، نوجوانان، جوانان و خانواده، فصلنامه نخبگان علوم و مهندسی، شماره ۶، دی ماه ۱۳۹۶، ص ۱۱.

[۳] . حسن انوری، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: نشر سخن، ۱۳۸۱، ج ۴، ص ۳۶۱۵.

[۴] . Mass communication

[۵] . محمدحسن امیرتیموری، رسانه های آموزشی، شیراز: نشر ساسان، ۱۳۷۷، ص ۱۴.

[۶] . Mass media

[۷] . Adam Kuper and Jessica Kuper, The Social Science Encyclopedia, Routledge 2001,p: 511.

[۸] . Social media

[۹] . احمد اکبری، «نقش شبکه های اجتماعی در ایجاد و مهار بحران ها»، فصلنامه ره آورد نور، شماره ۴۸، ص ۳۳.

[۱۰] . IPTV سیستمی را توصیف می‌کند که در آن با استفاده از پهنای باند وسیع اینترنت، خدمات تلویزیون دیجیتال ارائه می‌شود. دسترسی به شبکه‌های اطلاع‌رسانی، حضور مجازی در کلاس‌های آموزشی، دریافت انواع خدمات بانکی، مطبوعاتی، پزشکی، بیمه و جا به جایی زمان در پخش برنامه‌های تلویزیونی تنها بخشی از انواع خدماتی است که از طریق زیرساخت‌های مخابراتی و پروژه IPTV قابل دریافت است.

نویسنده: محمدحسین افشاری

همچنین ببینید

شیوه های برون رفت از تاثیرات منفی سلبریتی ها بر نوجوانان

شیوه های برون رفت از تاثیرات منفی سلبریتی ها

واژه «سلبریتی» از کلمه«celebrity» در زبان انگلیسی گرفته شده است که معادل واژه های «مشهور»، «معروف» و «نام آشنا» در زبان فارسی است. اصلی ترین کاربرد این واژه را می توان از اوایل قرن بیستم دانست ولی مفهوم واژه «سلبریتی» به عنوان یک شخص مشهور و شناخته شده، قبل از این دوران نیز وجود داشته و این واژه مورد استفاده قرار می گرفته است. به طور کلی می توان سلبریتی را به معنای فردی دانست که توسط تعداد قابل توجهی از افراد شناخته می شود و به دلیل دستاوردها، شهرت، محبوبیت و یا حضور فعال در رسانه‌ها و جوامع مختلف شناخته می‌شود. این افراد غالبا به عنوان تاثیرگذار در دیگر افراد جامعه در همه رده های سنی شمرده می شوند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.